انتقاد موزیلا از اندروید و آی او اس به دلیل سیاست بسته و انحصاری

با وجود اینکه موزیلا هنوز راه زیادی برای بدل شدن به یک بازیگر اصلی در عرصه‌ی گوشی‌های هوشمند دارد، اما این شرکت امیدوار است با حضور گسترده‌تر در کشورها ایالات متحده و انگلیس جایگاه خود را در این بازارها تثبیت کند. حال این شرکت، سیستم‌عامل‌های رقیب خود را مورد انتقاد قرار داده و تلاش می‌کند فضای رقابتی جدیدی را به جریان بیاندازد.

ندریاس گل،  مدیر ارشد بخش فناوری موزیلا در مقاله‌ای که در نشریه‌ی گاردین به چاپ رسید، سیستم‌عامل اندروید و iOS را به دلیل «سیستم بسته»ی آن‌ها و  تمرکز بر نرم‌افزارهای انحصاری و «عدم شفافیت» مورد انتقاد قرار داده است

گل مدعی شده که مصرف‌کنندگان باید بدانند یک دستگاه به چه شکل از اطلاعات آن‌ها استفاده می‌کند که این مساله پس از ماجرای نفوذ به حریم شخصی افراد توسط سازمان امنیت ملی آمریکا (NSA) اهمیتی دو چندان یافته است. اندریاس گل در ادامه می‌گوید در حال حاضر کاربران هنگام خرید بین دو گزینه اندروید و iOS حق انتخاب دارند، اما نمی‌دانند که محتوا و چگونگی دستیابی به اطلاعات‌شان به چه شکل است.

این مقام اجرایی موزیلا در ادامه سیستم‌عامل Firefox OS را با ماهیتی شفاف‌تر معرفی کرده که در مقابل عدم شفافیت سیستم‌عامل‌های ارائه شده توسط گوگل و اپل، ماهیتی ساده‌تر و بازتر دارد. وی معتقدر است iOS همیشه بعنوان یک سیستم کاملا بسته معرفی شده و تردیدی در مورد صحت این ادعا وجود ندارد. گل در مورد اندروید نیز می‌گوید این سیستم‌عامل تنها بعنوان روشی برای ورود گوگل به جیب مردم دنیا معرفی شده تا به این وسیله ارزش کمپانی خود را افزایش دهد.

گوشی هوشمند اندرویدی در حقیقت مامور گوگل در جیب شما به شمار می‌رود. این دستگاه‌ها به گونه‌ای ساخته نشده‌اند که شما را در اولویت قرار دهند بلکه اولویت اصلی آن‌ها گوگل است؛ زیرا گوگل قصد دارد ارزش خود را افزایش دهد. این دستگاه‌ها می‌توانند مسائل مربوط به شما را بفهمند و حرکات‌تان را ردیابی کنند. گوگل قرانینی برای استفاده از این سیستم وضع کرده که در نهایت به نفع این شرکت عمل می‌کند نه الزاما به نفع کاربر.

اپل و گوگل در اقدامی بحث‌برانگیز، اغلب ابزارهای مرتبط با حریم خصوصی را از فروشگاه‌های اپلیکیشن خود حذف کرده‌اند که برنامه‌های Disconnect و Clueful از آن جمله به شمار می‌رود. هر دو شرکت برای اعمال اصول قانونی بر این مساله، بندهایی به قوانین انتشار اپلیکیشن در مراکز نرم‌افزاری خود اضافه کرده‌اند. بند افزوده شده توسط گوگل از منع اپلیکیشن‌هایی سخن می‌گوید که در کار دیگر اپلیکیشن‌ها (اغلب برنامه‌های خود گوگل) مداخله می‌کنند، و اپل نیز در دستورالعمل‌های بازنگری اپلیکیشن‌ها در اپ استور خود تجدید نظر کرده تا جلوی انتشار اینگونه برنامه‌ها را بگیرد.

ما فکر نمی‌کنیم اقدام این شرکت‌ها برای اعمال قوانین دل‌بخواهی که گاهی کاملا در مقابل خواسته‌ی کاربر قرار می‌گیرد در چنین اکوسیستم‌های عظیمی عاقلانه باشد. کابر باید بداند که چه چیزی بر سر داده‌های وی می‌آید و تا حدودی قادر به کنترل آن باشد.

گل معتقد است که مسائل اخیر در خصوص کنترل دولت بر پلتفرم‌های نرم‌افزاری ممکن است موجب تشویق کاربران بیشتری به سوی نرم‌افزارهای آزاد و متن‌باز نظیر فایرفاکس او‌اس شوند و موزیلا نیز امیدوار است که این پلتفرم بتواند قدرت و باز بودن وب را تقویت کند.

این همان چیزی است که امید داریم مردم در مقابل سیستم‌های بسته و انحصاری انتخاب کنند. نمی‌توانیم صنعت مذکور را یک شبه متحول کنیم؛ اما مسلما می‌توانیم در مسیر صحیح قدم برداریم.

اگرچه اندروید در حقیقت به یک هسته‌ی متن‌باز و آزاد مجهز شده ولی لایه‌های بالایی این سیستم‌عامل بصورت کامل توسط گوگل کنترل می‌شود و نمی‌توان عنوانی غیرانحصاری بر آن نهاد. اما اگر اندکی به تفاوت‌های عمیق و اساسی پلتفرم موبایل موزیلا با اندروید و iOS دقت کنیم شاید نتوان این سیستم‌عامل را رقیب مستقیمی برای غول‌های فعلی بازار در نظر گرفت.

ظاهرا در حال حاضر جدی‌ترین پروژه‌ی سیستم‌عامل موبایل که محوریت آزادی و متن باز بودن را دنبال می‌کند،سیستم‌عامل موبایل اوبونتو است که احتمالا تا پیش از پایان سال جاری میلادی روی اولین دستگاه‌های موبایل قرار می‌‌گیرد. اگرچه این سیستم‌عامل که توسط کنونیکال توسعه می‌یابد از ساختار و شالوده‌ای قدرتمند در کنار رابط کاربری جذاب و خلاقانه بهره می‌برد، اما مساله‌ی توسعه‌ی اپلیکیشن و قدرت فعلی اندروید و iOS در این زمینه را نمی‌توان به این سادگی به چالش کشید